Dokładność oceny wartości hodowlanej

Ostatnia modyfikacja dnia 5 stycznia, 2024

Dokładność oceny wartości hodowlanej (z ang. accuracy of a breeding value) określa na ile obliczona wartość hodowlana jest skutecznym przybliżeniem rzeczywistej wartości genów.

Dokładność oceny wartości hodowlanej definiuje się jako korelację między prawdziwą wartością hodowlaną a jej przybliżeniem uzyskanym na drodze szacowania wartości hodowlanej. Zakres wartości waha się od 0 do 1.

W przypadku niektórych systemów oceny wartości hodowlanej publikuje się nie dokładność oceny wartości hodowlanej ale jej wiarygodność (powtarzalność).

W przypadku bydła mlecznego dokładność oceny wartości hodowlanej buhaja determinują takie elementy jak np. liczba córek i stad w jakich są użytkowane (im więcej tym lepiej). Znaczenie ma też spokrewnienie – cenniejsza będzie informacja o użytkowości sióstr niż półsióstr, oraz odziedziczalność – im wyższa tym dokładniejsza ocena.

Dokładność oceny ma fundamentalne znaczenie dla postępu hodowlanego, w tradycyjnych programach z oceną na potomstwie wyliczono, że najbardziej opłaca się selekcjonować buhaje ocenione na bazie użytkowości córek. Jeśli chodzi o krowy to charakteryzowały się one dużo mniejszą dokładnością oceny wartości hodowlanej, gdyż wprawdzie mogły mieć informacje o własnej użytkowości (niektórych cech), ale ze względu na odziedziczalność cech nie pozwalały one na dokładne obliczanie wartości hodowlanej.

Ocena genomowa buhajów jest zwykle mniej dokładna niż na potomstwie. Mimo to jej stosowanie u krów i buhajów pozwala na zwiększenie postępu genetycznego nawet o 100% w stosunku do oceny tradycyjnej, co wynika głównie z dwóch elementów: informacje o wartości hodowlanej buhajów uzyskujemy kilka lat wcześniej i możemy dokładniej selekcjonować samice. Zdarza się, że ocena genomowa buhajów jest dokładniejsza aniżeli ocena buhaja ocenionego na niewielkiej liczbie córek.

Indeksy rodowodowe charakteryzują się znacznie niższą dokładnością (wiarygodnością) aniżeli oceny wartości hodowlanej obliczone z uwzględnieniem użytkowości własnej, potomstwa czy krewnych bocznych.

© Tomasz Strabel