Selekcja

Ostatnia modyfikacja dnia 7 grudnia, 2022

Selekcja (z ang. selection) to podstawowe narzędzie pracy hodowlanej. Polega na określaniu które zwierzęta stają się rodzicami. Z nim wiążą się decyzje jak wiele potomstwa zostawiają oraz jak długo są użytkowane. Celem selekcji jest doskonalenie cech. Dzięki temu następne pokolenia stają się lepsze pod względem genetycznym w odniesieniu do ważnych dla hodowcy cech.

Selekcja może być prowadzona na podstawie użytkowości własnej zwierzęcia (selekcja masowa) lub jego wartości hodowlanej. Możliwa jest także selekcja rodzinowa.

Selekcja jest skuteczna jeśli jest prowadzona z dużą ostrością i dokładnością.

W hodowli zwierzą najbardziej typowa jest selekcja odcinająca.

Istnieją dwie odmiany selekcji: bezpośrednia i pośrednia, w zależności od tego czy decyzje selekcyjne prowadzi sią na podstawie obserwacji doskonalonej cechy czy cech z nią związanej (skorelowanej). Ze względu na to, że dzięki sztucznemu unasienianiu wystarczy co roku selekcjonować znacznie mniej samców niż samic selekcja u obu płci różni się. Inaczej też wybiera się najlepszych samców na rodziców najlepszych synów, podobnie jak szczególną wagę przywiązuję się do wyboru matek buhajów. Jednak w każdym przypadku ważne jest, aby wybierać najlepsze zwierzęta z możliwie jak największej liczby kandydatów, by podstawą decyzji selekcyjnych była dokładna ocena wartości hodowlanej oraz by oceniać zwierzęta możliwie jak najwcześniej w ciągu życia zwierzęcia.

Gdy kryterium selekcyjne jest mało dokładne na jego podstawie podejmuje się wstępną selekcję przez co ogranicza się liczbę kandydatów podlegających ostatecznej decyzji.

Gdy informacje na temat użytkowości spływają wolno w czasie życia zwierzęcia zastosowanie może znaleźć selekcja dwustopniowa.

Ponieważ współczesne programy hodowlane zawierają w celach wiele cech dlatego najczęściej selekcja uwzględnia wiele cech.

© Tomasz Strabel

Synonimy:
selection