Ostatnia modyfikacja dnia 4 grudnia, 2023
Programy hodowlane MOET to programy hodowlane bazujące na intensywnym wykorzystywaniu biotechniki rozrodu: przenoszeniu zarodków. Wdrażano je do praktyki u przeżuwaczy, w szczególności bydła mlecznego. Masowe stosowanie przenoszenia zarodków w tych programach powodowało, że powiększały się rodziny. Zwiększało to liczbę krewnych bocznych przez co rosła dokładność oceny wartości hodowlanej obliczanej na podstawie krewnych bocznych. Umożliwiło to zastąpienie selekcji na podstawie użytkowości córek selekcją na podstawie krewnych bocznych. Dzięki skróceniu odstępu międzypokoleniowego programy MOET miały dać wyższy postęp hodowlany aniżeli tradycyjne – z oceną na samców na córkach. Programy MOET nie były tanie (koszty biotechnik rozrodu) jednak pozwalały na unikanie kosztownej oceny na potomstwie. Programy były zwykle realizowane w bardzo małej liczbie stad co dawało możliwość kontroli użytkowości nowych cech, jednak znany też był tzw. MOET rozproszony. Stosunkowo duże i nieliczne rodziny zwiększały tempo przyrostu inbredu. W klasycznej postaci programy MOET nie spełniły oczekiwań. Do głównych powodów należało przeszacowanie oczekiwanych efektów (m.in. nie uwzględnienie spadku wariancji na skutek selekcji) oraz zwiększenie efektywności konwencjonalnych programów. W czasie realizacji programów napotkano na szereg trudności, m.in. wyzwaniem było uzyskanie założonych wielkości rodzin. Hodowcy, przez lata zachęcani do użytkowania nasienia buhajów ocenionych na córkach, byli powściągliwi w użytkowaniu nasienia buhajów bez oceny na potomstwie. Główne założenia programów MOET, w zakresie skrócenia odstępu międzypokoleniowego kosztem nieco mniej dokładnej oceny wartości hodowlanej udało się zrealizować wdrażając selekcję genomową.
Realizacja programów hodowlanych MOET wiązała się wyzwaniem dotyczącym interakcji genotyp-środowisko. Ponieważ programy realizowano w stosunkowo niewielkiej liczbie obór to rodziło się pytanie dotyczące warunków środowiskowych w jakich powinny przebywać zwierzęta. Gdy były zbyt korzystne rodziło to obawy, czy ocenione w nich zwierzęta będą się sprawdzać w masowym użytkowaniu.
Programy hodowlane MOET realizowano w kilku wariantach: MOET dorosły, MOET młodociany, MOET mieszany, czy MOET otwarty.
W Polsce realizację programu MOET rozpoczęto w OHZ Gajewo, jednak stosunkowo szybko zaniechano jego kontynuowania.
© Tomasz Strabel